CLAIRE HUYGENS
De Nieuwe Graanmarkt krijgt vandaag niet de volledige aandacht die ze zou kunnen verdienen, en heeft meer lagen dan wat je op het eerste zicht zou veronderstellen .
Het grote gebouw in beaux-arts stijl, op de hoek met de Nieuwe Graanmarkt valt meteen op.
Uiteraard is daarnaast het basketbalveld heel zichtbaar aanwezig. Vooral in de late namiddag en ’s avonds, na schooltijd, is dit een ontmoetings- en ontspanningsplek voor jong en oud, met een bonte en diverse mix aan culturen die een doorslag vormt van de bewoners op en rond de wijk. Bijzonder is dat niet het ganse speelveld benut wordt voor één gezamenlijke wedstrijd, maar dat er steeds rond elke basketbalring afzonderlijk geoefend en gespeeld wordt, en het midden van het veld vrij blijft en voorbijgangers toelaat het plein daar over te steken.
Het groene wandelpad rond het speelveld springt verder direct in het oog, geflankeerd door mooie hoge platanen, die zelfs in de winter echt vorm geven aan het plein
De opstapeling van gemeentelijke inplanting tenslotte valt ook onmiddellijk op: een bushokje, naast twee kledingcontainers, een openbare toilet, drie vuilbakken,en … Dit alles, samengeperst op een kleine strook van het plein, geeft een direct zichtbare, wat chaotische indruk.
Pas in een tweede fase komen, verscholen achter de platanen en de activiteiten op het plein, een aantal prachtige gevels vrij, in verschillende stijlen: neoclassicisme, nieuwe zakelijkheid, art déco, en beaux-arts.
Wat ook niet onmiddellijk opvalt, zijn de subtiele verwijzingen naar de oude bestemming van het plein. Tot 1967 was dit een belangrijke fruit- en graanmarkt en opslagplaats. Zo vind je op een van de gevels een sculptuur van een Afrikaanse vrouw met bananen en fruit,en op een andere gevel een koperen illustratie van trossen bananen (een verwijzing naar de vroegere functie van dat gebouw, een loods/ opslagplaats). De platanen (oorspronkelijk waren het lindebomen) rond het plein, staan er al sinds ongeveer 1805, en waren aangepland om de marktkramers wat beschutting te geven tegen de zon. In 1967 werden alle gelijkaardige markten gebannen uit de vijfhoek (de binnenstad), en veranderde de invulling van het plein (deeltje parking, en basketbalveld).
Zowel de mooie maar verborgen gevels, als de verwijzingen naar de historische functie van het plein, krijgen vandaag weinig of geen aandacht, maar geven het wel een extra dimensie.
Het plein, midden tussen hippe boutique winkels en bistro’s in de Antoine Dansaert aan de ene kant, volksere multiculturele winkels en eetgelegenheden verderop, en de woonblokken aan de andere kant, zorgt voor een heel divers mix van mensen, van alle rang, stand, en afkomst, en vervult zo op een boeiende manier haar functie van één van de groenplekken en sport- en ontmoetingsplaatsen in een complexe dichtbebouwde hoofdstad.